Projecten

Waterbewust bouwen

<< Terug naar overzicht

In dit project wil het partnerschap tussen Buildwise, Embuild Vlaanderen, NAV, VLAKWA, VLARIO, de weerbaarheid versterken van de bebouwde omgeving tegen droogte en waterschaarste door de toepassing van individuele en collectieve innovatieve technologieën.

Door het verzamelen van bestaande informatie, het opbouwen van nieuwe expertise, verrichten van vertaalonderzoek, en het verspreiden hiervan willen de projectpartners bedrijven uit de hele keten (van bouwheren, studiebureaus, architecten, aannemers, installateurs, rioolbeheerders) stimuleren en ertoe aanzetten om deze innovatieve technieken toe te passen en te integreren in hun werking.

Het project loopt van 1 maart 2022 tot 28 februari 2024 op initiatief van onderstaande partners en met de ondersteuning van het Vlaams Agentschap Innoveren & Ondernemen (VLAIO).

Schrijf HIER in op de Nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van het project.

WATDOELSTELLINGAANPAKGESELECTEERDE PROJECTENRESULTATENPARTNERSBEGELEIDINGSGROEPNIEUWSBRIEVENZELF EEN PROJECT?

In dit project wil het consortium bestaande uit Buildwise, Embuild Vlaanderen, NAV, VLAKWA, VLARIO, met de steun van VLAIO- de weerbaarheid versterken van de bebouwde omgeving tegen droogte en waterschaarste door de toepassing van individuele en collectieve innovatieve technologieën.

Schrijf HIER in op de Nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van het project.

De droogteproblematiek is de voorbije jaren heel actueel geworden in Vlaanderen en vertaalt zich onder meer in een daling van de grondwaterstanden. Enerzijds omdat we door onze grote bevolkingsdichtheid een groot waterverbruik hebben t.o.v. de beschikbare waterhoeveelheid. Anderzijds omdat we door de hoge verhardingsgraad neerslag versneld afvoeren en er in het verleden te weinig ingezet is op lokale infiltratie.

Er is een stijgende vraag naar kennis, praktische informatie, tools en ondersteuning vanwege de doelgroep bedrijven omtrent deze technieken. Een eerste aantal projecten, gebruik makend van innovatieve technieken, werden wel uitgevoerd of zijn in uitvoering. Echter, de hierbij opgebouwde kennis en expertise blijven beperkt tot de betrokken partijen en worden niet uitgerold naar de volledige bouwsector. Daarnaast zijn er ook nog een aantal moeilijkheden die de effectieve implementatie op grote schaal belemmeren. Hierdoor blijft de toepassing van deze technieken op dit moment te beperkt.

Door het verzamelen van bestaande informatie, detecteren van knelpunten, opbouwen van nieuwe expertise, verrichten van vertaalonderzoek, en verspreiden hiervan wil dit COOCK project Waterbewust Bouwen, bedrijven uit de ganse bouwketen ertoe aanzetten om individuele en collectieve innovatieve technologieën op vlak van waterbewust bouwen toe te passen en te integreren in hun werking. We richten ons tot de brede bouwsector en meer specifiek tot architecten, aannemers, studiebureaus en sanitaire installateurs.

Het project wil in de eerste plaats kennis verzamelen, opbouwen en verspreiden naar een ruime groep van bedrijven op het gebied van innovatieve methodes en technieken die toelaten om in het kader van bouwprojecten bewust om te gaan met water en dit conform de principes van de Trias Aquatica.

Er is tot op heden onvoldoende doorstroming van de opgedane expertise bij pilootprojecten en zodus op de 3 assen van de Trias Aquatica een algemeen gebrek aan kennis bij de doelgroep. Informatie over deze verschillende technologieën is niet of weinig beschikbaar of is niet geschreven op maat van de doelgroep. Meer specifiek zet dit project in op de 3 assen:

  • Trias Aquatica 1ste as: Rationeel watergebruik - minder waterverbruik door slimme oplossingen. Minder waterverbruik door waterzuinige toestellen vereist de ontwikkeling van aangepaste dimensionerings- en plaatsingsrichtlijnen voor leidingen toevoer en afvoerinstallaties. Binnen dit project worden zeker vacuümtoiletten en -afvoerinstallaties behandeld, aangevuld met andere voor de begeleidingsgroep prioritaire innovatieve technieken.
  • Trias Aquatica 2de as: Circulair watergebruik met hemelwater en grijs water. In deze context is er een belangrijke nood aan kennisopbouw over de nodige waterkwaliteit i.f.v. beoogde toepassing. Ook de nodige waterbehandeling, controles en opvolging van deze waterkwaliteit zijn hierbij belangrijke aandachtspunten, om zeker te stellen dat dit op verantwoorde wijze en zonder gezondheidsrisico’s kan gebeuren. Zo heeft bijvoorbeeld het inzetten van regenwater uit collectieve systemen nog een enorm potentieel. Verder wil het project de sector ondersteunen bij het uitrollen van grijswaterhergebruik. Er bestaat ondertussen normalisatie over installaties die een dergelijk hergebruik mogelijk maken, maar uit demoprojecten, die we momenteel opvolgen, blijkt een duidelijke nood aan dimensioneringsrichtlijnen en codes van goede praktijk voor de plaatsing ervan. Dergelijke hulpmiddelen zijn noodzakelijk voor een succesvolle uitrol op grote schaal.
  • Trias Aquatica 3de as: Lokale aanvulling van grondwaterstanden door middel van infiltratie, buffering en vergroening. Lokale infiltratie in combinatie met water bufferen en vertraagd afvoeren, is van cruciaal belang om de grondwaterstanden aan te vullen. De belangrijkste kennisnoden voor deze as van de Trias Aquatica situeren zich op het niveau van de collectieve systemen. Zo ontbreken momenteel richtlijnen voor de dimensionering van dergelijke systemen.

Het project heeft als belangrijkste doelstelling de stijgende kennisnood bij de doelgroep in te vullen door het verzamelen van informatie uit zeven afgelopen projecten, het verder opbouwen van kennis en expertise door begeleiden van een viertal lopende of nieuwe projecten en het uitvoeren van onderzoek rond waterkwaliteit. Hierbij worden alle hierboven aangehaalde obstakels en kansen in kaart gebracht en overzichtelijk en praktisch aangeboden aan de doelgroep. Er is immers op dit moment nog weinig praktische informatie op maat van de doelgroep beschikbaar. Zowel technologische, juridische, financiële als sociale en maatschappelijke aspecten worden bekeken en geïntegreerd.

Naast het zo breed mogelijk verspreiden van deze kennis worden ook tools en instrumenten opgezet en ontwikkeld om de doelgroep te ondersteunen en aan te zetten tot effectieve implementatie. Door het invullen van deze nood zullen bedrijven een stuk makkelijker aan de slag kunnen met deze innovaties. Ook het specifiëren en verduidelijken van de randvoorwaarden (juridisch, financieel, sociaal, maatschappelijk) zal dit verder vergemakkelijken. Op deze website zullen individuele projectfiches van (bijna) afgelopen projecten worden gepubliceerd onder Resultaten. Voor enkele geselecteerde projecten ondersteunt een helpdesk individuele bedrijven van bij de start van het project bij vragen en toepassing. Projectfiches van de nieuwe projecten, de code van goede praktijk, inspiratiebundel voor burgers en bouwheren, informatiebladen per technologie worden in werkjaar 2 opgeleverd en vullen de nood aan kennis verder in. Ook de uitbreiding van de website groenblauwpeil.be wordt verwacht. Dit zal de vraag naar informatie en toepassing verder stimuleren. De continue stroom aan informatie en events zullen bedrijven inspireren en in contact brengen met elkaar. Tot slot proberen we met beleidsaanbevelingen en vele contacten met overheden de effectieve toepassing van de innovaties mogelijk te maken en juridische barrières weg te nemen.

Het project zet in op kennisopbouw en verzameling uit bestaande projecten en bij nieuwe cases, een kleiner luik validatieonderzoek (binnen WP1 en WP2) en kennisverspreiding. Dit alles zal leiden tot een versnelde implementatie van innovatieve technieken bij de doelgroep en zo dus ook tot bedrijfsspecifieke cases. De figuur hieronder geeft aan hoe de verschillende activiteiten in werkpakketten werden ingedeeld.

In WP1 ligt de focus op (bijna) afgeronde projecten en WP2 op nieuwe algemene cases die zullen opgevolgd en ondersteund worden. Deze 2 werkpakketten geven input en vormen de basis voor WP4 waarin tools ter ondersteuning van de doelgroep ontwikkeld worden. Zowel WP1, WP2 als WP4 geven input voor de brede kennisdiffusie (WP3) gedurende de ganse looptijd van het project. Al deze werkpakketten dragen bij aan het stimuleren van bedrijfsspecifieke cases bij onze doelgroep. Parallel hieraan loopt WP5, waarin het volledige project wordt beheerd.

De eerste maanden van het traject werden projectoproepen gelanceerd om zich kandidaat te stellen voor WP1 en WP2. Voor WP1 werden er in totaal 24 projectfiches ingediend en voor WP2 21.

In juni 2022 werd er een selectie gemaakt van 7 projecten die voor WP1 zullen worden opgevolgd en 5 voor WP2 welke werd goed gekeurd door de begeleidingsgroep. Bij de selectie werd getracht om de projecten zo divers mogelijk te houden, om verschillende technieken aan bod te laten komen, zowel individuele als collectieve systemen, nieuwbouw als renovatie, verschillende gebouwfuncties,…

Onderstaande projecten zullen binnen het COOCK traject verder worden opgevolgd:

  1. Binnen Werkpakket 1:
    1. Nieuwe Dokken, Gent – Van Roey Vastgoed – Woonwijk (incl. symbiose)
    2. Jean Jaures, Gentbrugge – Durabrik NV – particuliere nieuwbouw woning
    3. ‘t Centrum Kamp C, Westerlo – Muurtuin – Kantoorgebouw
    4. Particuliere woning, Borgerhout – Muurtuin/Ecoschelp/Ecoverbo – Renovatie
    5. Slow Cabins – Hello Water – Tiny Houses
    6. Semi-kaswoning – Architect Koen Vandewalle – Waterautonome woning
    7. KMO zone, Beveren – Riopro – Collectieve zuivering en infiltratie
  1. Binnen Werkpakket 2:
    1. Reconversie brouwerij site, Baasrode – BASIL architects
    2. Sloop hoeve naar EGW+kantoor – CT Architects
    3. Sluiten van waterkring in EGW, Zottegem – BAST Architects
    4. Stadsnet Heist-op-den-berg – B-Rain Connect
    5. Agnetenpark, Peer – Atrium Architecten

Meer informatie over deze projecten vindt u in de pdf 'Waterbewust Bouwen: Inzetten op individuele en collectieve technieken'.

In dit gedeelte zullen in de loop van het project stelselmatig resultaten worden gepubliceerd.

CODE VAN GOEDE PRAKTIJK

  • De Code van Goede Praktijk kunt u na het invullen van dit formulier gratis downloaden.

TOOLS

  • Klik hier voor de uitbreiding Groenblauwpeil
  • Klik hier om je aanvraag in te dienen voor de gratis download van de “Dimensioneringstool Grijswaterinstallatie”

BELEIDSAANBEVELINGEN

    1. Vereenvoudiging van de vergunningverlening
    2. Creëer een duidelijk wettelijk kader voor gezuiverd grijswater afkomstig van huishoudens
    3. Maak douchen met regenwater eenvoudiger
    4. Inzetten op kennisopbouw en kennisverspreiding over Waterbewust bouwen
    5. Inzetten op financiering van innovatieve waterbesparende technologieën in gebouwen

PRESENTATIEMATERIALEN

  • Presentatie Waterbewust Bouwen tijdens de Aquarama Trade Fair (oktober 2022). 
  • Infosessies VLARIO-dag deel 1 en deel 2 (maart 2023).
  • Presentaties Studiedag Kamp C  deel 1 en deel 2 (juni 2023).
  • Presentatie Waterbewust Bouwen tijdens de Aquarama Trade Fair (oktober 2023).

ARTIKELS EN PUBLICATIES

  • Artikel Nieuwsbrief Waterbewust Bouwen (december 2022) - 'Voorbeeldcase Kantoorgebouw ’t Centrum Kamp C'.
  • Artikel Nieuwsbrief Waterbewust Bouwen (april 2023) - 'Voorbeeldcase KASECO'.
  • Artikel WP2 - work in progress (april 2023)  - 'Voorbeeldcase Brouwerijsite Baasrode'. 
  • Artikel Buildwise Magazine (april 2023) - 'Wat houdt het hergebruik van grijswater in?'.
  • Artikel Heat Plus Magazine (mei 2023) - 'Onderzoek naar gebruiksmogelijkheden van water van alternatieve waterbronnen'.
  • Artikel IPEE (september 2023) - 'Waterbesparende innovatie in de kijker- een Vlaamse Pee-onier'.
  • Artikel over project Waterbewust Bouwen / Witte Groeten - 'Voorbeeldcase van een stadsrenovatieproject Witte Groeten'. 
  • Artikel 'Douchen met regenwater, hoe zit dat nu?'.
  • Artikel Buildwise Magazine (jan-feb 2024) - 'Over de kwaliteit van behandeld grijswater'
  • Artikel Trends Top Bouw (februari 2024) - 'Weerbaar worden tegen droogte en overstroming'

Het COOCK project is een initiatief van het consortium bestaande uit volgende partners: NAV, VLARIO, EMBUILD Vlaanderen, VLAKWA en WTCB met de financiële steun van VLAIO en de Europese Unie.

1. Embuild Vlaanderen

Het is de missie van Embuild Vlaanderen om de bouwsector te informeren en te ondersteunen. En een belangrijke bijdrage te leveren aan een versnelde implementatie van allerlei innovaties in de bouwsector. Dit doen we o.a. met onze verschillende communicatiemiddelen maar ook a.d.h.v. de honderden jaarlijkse events, webinars, beurzen, opleidingen georganiseerd door Embuild in Vlaanderen. Enkele succesvolle voorbeelden zijn de Open Wervendag, de Digital Construction Days i.s.m. WTCB, het Energiecongres,… Meer dan 10.000 bouwbedrijven zijn in Vlaanderen aangesloten bij Embuild. Het is hiermee de meest representatieve beroepsorganisatie voor de bouwsector in Vlaanderen.

2. Buildwise

Buildwise (het voormalig Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf (WTCB)) bestaat al sinds 1959 en werd opgericht door en voor de sector. Elk jaar opnieuw staan alle Buildwise-medewerkers klaar om de bouwprofessionelen te ondersteunen bij hun dagdagelijkse taken. De link naar de praktijk is hierin een belangrijke factor. Daarom zijn de Technische Comités essentieel voor de werking van het Centrum. Als onderzoekscentrum kijken we ook steeds naar de toekomst en streven we ambitieuze doelstellingen na, opdat de bouwsector zou blijven evolueren en innoveren en vooral kwalitatief en competitief sterk zou staan. 

3. NAV

Als beroepsvereniging speelt het NAV reeds jaren een actieve rol in het architectuur- en bouwlandschap. Jaarlijks verwelkomt het NAV bijna 10.000 bezoekers op de door haar georganiseerde opleidingen. Naast de fysieke events heeft het NAV ook in het laatste jaar successen geboekt via haar e-learning platform en de life webinars. NAV geeft haar eigen publicaties uit rond actuele onderwerpen, die gratis worden verspreid. De NAV-helpdesk beantwoordt jaarlijks meer dan 2.500 vragen.

4. Vlakwa

Het Vlaams Kenniscentrum Water is het onafhankelijke intermediair dat actief is voor de integrale waterketen. Vlakwa initieert, coördineert en faciliteert via een geïntegreerde aanpak met maximale internationale connectiviteit, kennisopbouw, onderlinge samenwerking en uitwisseling van ervaring en kennis. Door het grote strategische, industriële en maatschappelijke belang van water in Vlaanderen en om de versnippering in het waterbeheer tegen te gaan, werken ondernemers, onderzoekers, overheid en de watersector samen in het Vlaams Kenniscentrum Water. De inspanningen en wateroplossingen uit het verleden zijn voor Vlakwa een absolute meerwaarde.

5. Vlario

Vlario is dé referentie in Vlaanderen die alle actoren binnen het afvalwater- en hemelwaterbeheer samenbrengt, stimuleert en ondersteunt in hun streven naar een steeds performanter waterbeheer. Het is de missie van Vlario om organisaties die duurzaam willen omgaan met water, te informeren en te ondersteunen. Dit doen we via onze nieuwsbrief, events (o.a. Vlario-dag en beurs), opleidingen, webinars en studiedagen. VLARIO zet ook in op Europese Interreg projecten (INNERS, WOW!) om te leren van andere regio’s en organisaties en samen te werken rond maatschappelijke uitdagingen zoals circulaire economie. Daarbij wordt de kennis die daarin opgedaan wordt steevast vertaald en uitgedragen naar ons doelpubliek aan de hand van publicaties, filmpjes, workshops, events, opleidingen etc. Het lanceren van het groenblauwpeil op de Vlario-dag van 21 september 2022 resulteerde onmiddellijk in heel wat vragen m.b.t. de innovatieve technieken zoals o.a. grijswaterrecuperatie.

De partners van het COOCK project Waterbewust Bouwen worden door een groep van bedrijven en organisaties, die representatief zijn als doelgroepbedrijf, begeleid in hun traject.

Ze waken erover dat de uitvoering van het project afgestemd is op de noden van de doelgroepbedrijven. Ze vormen een klankbord voor mogelijkheden van industriële of maatschappelijke implementatie. Het zijn potentiële early adaptors, organisaties die aan de slag gaan met de projectresultaten.

Tijdens semestriële bijeenkomsten is er interactie en input mogelijk met betrekking tot de realisatie van het project, kan er inhoudelijk advies worden gegeven en/of zaken worden bijgestuurd.

Voor bepaalde deeltaken binnen het project, kunnen er vanuit de begeleidingsgroep nog ad hoc werkgroepen worden opgericht.

Voor het project Waterbewust Bouwen, verleenden 43 bedrijven en organisaties hun engagement, waarmee een brede vertegenwoordiging van de stakeholders is verwezenlijkt.

Hieronder is een overzicht van de samenstelling van de begemeidingsgroep, en ook een lijst van alle deelnemende organisatie en bedrijven.


Schrijf HIER in op de Nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van het project.

Klik hieronder voor de voorgaande edities van de Nieuwsbrief Waterbewust Bouwen.

Heeft u of kent u een bouwproject dat aan de slag gaat met nieuwe opgebouwde kennis en technieken rond waterbewust bouwen, hetzij via nieuwe technologieën die bijdragen tot rationeel watergebruik en -besparing, het circulair gebruik van water in het gebouw, het aanvullen van de lokale grondwaterstanden door collectieve infiltratie, of een combinatie hiervan? Laat het ons dan weten, zodat we alle goede voorbeelden die aan de slag gaan met de nieuwe kennis en innovaties in Vlaanderen, in kaart kunnen brengen.

Dit kan door het invullen van volgend online aanmeldingsformulier.

Gelieve binnen uw mogelijkheden zo veel mogelijk velden in te vullen. Wij vragen ook nog uw contactgegevens. Op die manier kunnen we nadien nog verder opvolgen als we nog bijkomende vragen zouden hebben.

Video's

>> Meer video's

Kanaal Z 2023 Afl. 7 - Waterbewust bouwen

Buildwise Webinar "Hoe dimensioneert men een grijswaterinstallatie?" 18 januari 2024

VLARIO Webinar "Groenblauwpeil 2.0"

Opname Slotconferentie Waterbewust Bouwen: Duurzame bouwoplossingen voor onze wateruitdagingen - 20/02/2024

Het goede voorbeeld van grijswatergebruik in hotel Rosa

Partners

Buildwise
Embuild Vlaanderen horizontaal logo
NAV
Vlakwa
Vlario

Met de steun van:

Agentschap innoveren & ondernemen
Europese Unie
Wenst u meer informatie?

Contacteer onze
verantwoordelijke:

Wim Garmyn
Wim Garmyn
wim.garmyn@embuild.be